Tóm tắt: Hoạt động thể dục thể thao (TDTT) không chỉ đơn thuần đem lại sức khỏe cho người tham gia tập luyện, mang lại những ý nghĩa xã hội khác mà còn tạo ra các giá trị kinh tế, đóng góp vào tăng trưởng GDP. Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi thể thao là một ngành công nghiệp, được gọi là công nghiệp thể thao (sport industry). Kinh doanh thể thao là một trong những ngành phát triển với tốc độ nhanh và khá ổn định trên thị trường thế giới, ngay cả trong các thời kỳ có biến động kinh tế (khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng tài chính,…). Để tăng nguồn thu, quy mô và cơ cấu thị trường, các nước thường tận dụng các cơ hội đăng cai các giải thi đấu quốc tế lớn để tạo dựng hình ảnh đất nước, phát triển các dịch vụ tư vấn, quản lý thể thao chuyên ngành, củng cố, cải thiện kết cấu hạ tầng cho thể thao, hàng hóa thể thao và bản quyền truyền thông, du lịch… Tuy nhiên, mỗi quốc gia đều có những đặc điểm riêng về điều kiện, cơ chế chính sách, cũng như cơ hội phát triển. Việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế về quản lý và phát triển kinh tế thể thao, trong đó công nghiệp thể thao sẽ là bài học quý giá cho công cuộc phát triển kinh tế thể thao ở Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
Từ khóa: Kinh tế thể thao, kinh tế quốc tế, định hướng chính sách, Việt Nam
CHÚ THÍCH:
1 Thể thao tự nguyện (voluntary sport) gồm các tổ chức thể thao phi lợi nhuận như là các CLB thể thao nghiệp dư được điều hành bởi chính những người tham gia.
2 Nguồn: Sport Industry Research Centre, Sheffield Hallam University, “Economic Value of Sport England, 1985 – 2008”, August 2010.
3 Theo tạp chí: Street & Smith’s Sport Business Journal, 1999. http://www.sportsbusinessjournal.com
4 Từ năm 1994 chính phủ Trung Quốc đã cho phép hình thành xổ số thể thao. Ngay trong năm 1994 thu nhập xổ số thể thao đã đạt 100 tỷ tệ. Từ năm 1999 bắt đầu ứng dụng công nghệ thông tin vào xổ số thể thao đạt doanh số 213,4 tỷ tệ. Từ năm 2004 Tổng cục TDTT Trung Quốc, Cục TDTT các tỉnh thành tăng cường giáo dục và quảng bá cho xổ số thể thao, cải tạo các cơ sở phát hành xổ số thể thao, đa dạng hoá các loại hình chơi xổ số thể thao để thu hút thêm nhiều người tham gia.Tiền lãi xổ số nộp 1/3 cho nhà nước còn lại Tổng cục và Cục TDTT các tỉnh thành dùng 51% cho thể thao thành tích cao vào 49% cho TDTT quần chúng.
5 Năm 2003 có khoảng 200 công ty môi giới thể thao với khoảng 1500 nhà môi giới. Tới năm 2005, theo thống kê của 18 tỉnh thành đã có tới 4.500 nhà môi giới thể thao được cấp đăng ký. Hoạt động của các công ty môi giới khá rộng gồm môi giới câu lạc bộ, vận động viên, môi giới quảng bá, tổ chức sự kiện thể thao; môi giới hoạt động đại lý cho các tổ chức TDTT, các loại môi giới tư vấn (như các công ty, trung tâm tư vấn phát triển chiều cao thân thể thanh thiếu niên; tư vấn tiêu thụ hàng hoá thể thao…); môi giới giám sát, môi giới tài trợ và đầu tư…
6 Theo số liệu điều tra toàn quốc của Trung Quốc, năm 2008 có 38,5% số lượng người tham gia tập luyện thể thao thường xuyên. Do số lượng người tham gia thể thao tăng nên số lượng nhân viên phục vụ cũng tăng theo và đạt tới 1,5 vạn người.
7 Trung Quốc còn có chính sách tài chính khá thoáng đối với hàng hóa TDTT (ưu đãi thuế, thậm chí có cả hoàn thuế, trợ giá, …).
