Tóm tắt: Ngoại giao kinh tế là một trong những trụ cột quan trọng trong chính sách đối ngoại của các nước nhằm bảo vệ và mở rộng tối đa lợi ích quốc gia, tăng cường hợp tác quốc tế, góp phần đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, NGKT phát triển ngày càng rộng rãi và mạnh mẽ với nhiều nội dung và hình thức mới, là trọng tâm của hoạt động ngoại giao. Thông thường, các nước nhỏ, các quốc gia đang phát triển thì dùng chính trị để đạt mục tiêu kinh tế; còn các nước lớn, các quốc gia phát triển lại dùng công cụ kinh tế để đạt mục tiêu chính trị. Như thế yếu tố chính trị và yếu tố kinh tế trong NGKT luôn đi liền với nhau, lúc yếu tố này là mục tiêu thì yếu tố kia là phương tiện và ngược lại. Hai yếu tố gắn liền với nhau, cùng nhau phát triển để đạt được mục đích cuối cùng.
Bài viết dưới đây chọn ra bốn quốc gia phát triển đại diện cho bốn châu lục là Đức, Úc, Hàn Quốc, và Mỹ để nghiên cứu xu hướng Ngoại giao kinh tế trong thời gian gần đây, Đây là bốn quốc gia phát triển đã có nhiều nét nổi bật về chính sách ngoại giao kinh tế trong thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh Đại dịch Covid-19 và giai đoạn hậu khủng hoảng (từ năm 2019 đến nay).
Từ khóa: Chuyên gia kinh tế, cường quốc, bối cảnh mới
Tài liệu tham khảo:
• World Economic Outlook Update, International Monetary Fund, October, 2021, p. 6
• “Impact of COVID–19 pandemic on Trade and Development – Lessons learned”, United Nations, 2022. https://unctad.org/system/files/official-document/ osg2022d1_en.pdf
• Sanaz Taghizade et, “COVID–19 Pandemic as an Excellent Opportunity for Global Health Diplomacy”, July 2021, p.4. https://www.frontiersin. org/articles/10.3389/fpubh.2021.655021/full
• Kickbusch I, Silberschmidt G, Buss P. Global health diplomacy: the need for new perspectives, strategic approaches and skills in global health. Bull. World Health Organization. (2007) 85:230–2. doi: 10.2471/BLT.06.039222.
• R. O. Reinhardt, Modern system of economic diplomacy of Germany, 2015, https://doi. org/10.24833/2071-8160-2015-3-42-225-231
• Guntram B. Wolff, Germany’s foreign economic policy: four essential steps, 2021, https://www.bruegel. org/blog-post/germanys-foreign-economic-policyfour-essential-steps
• US Department of State Diplomacy in Action. 2017. Economic Diplomacy for America. https://2009-2017.state.gov.
• United States’ share of global gross domestic product (GDP) adjusted for purchasing power parity (PPP) from 2017 to 2027. https://www.statista.com.
• Heather Long. Trump vows 25 million jobs, most of any president. https://money.cnn.com.
• Ken Thomas. White House says U.S. could reach 3% growth. https://www.columbian.com.
• Lucia Mutikani. S. second-quarter GDP growth raised to 4.2 percent. https://www.reuters.com.
• Annual growth of the real Gross Domestic Product (GDP) of the United States from 1990 to 2021. https://www.statista.com/statistics/188165/annualgdp-growth-of-the-united-states-since-1990.
• Heidi Shierholz. More than 25 million workers are being hurt by the coronavirus downturn. Economic Economy Institute. https://www.epi.org.
• David Lawder và Andrea Shalal. IMF slashes U.S. growth forecast, sees ‘narrowing path’ to avoid recession. https://www.reuters.com.
• Lauren Wolfe, “Why is the US Hoarding Hundreds of Millions of Covid Vaccines?”, https:// washingtonmonthly.com.
• Médecins Sans Frontières (MSF), “US must stop hoarding excess Covid-19 vaccine doses”, https://www. doctorswithoutborders.org.
• Joshua Eaton and Joe Murphy, “America has wasted at least 15 million Covid vaccine doses since March”, https://www.cnbc.com.
• Dan Levin, “The US is wasting vaccine doses, even as cases rise and other countries suffer shortages”, https://www.nytimes.com.
• Christopher S. Chivvis, “US Strategy and Economic Statecraft: Understanding the Tradeoffs”, https://carnegieendowment.org.
• European Commission. EU-US Launch Trade and Technology Council to Lead Values-Based Global Digital Transformation. https://ec.europa.eu.
• Atlantic Council (trancript), “US Treasury Secretary Janet Yellen on the Next Steps for Russian Sanctions and ‘Friend-Shoring’ Supply Chains”, https://www.atlanticcouncil.org.
• US chamber of commerce, “Indo-Pacific Economic Framework: Business Recommendations”, https://www.uschamber.com.
• PTI, “WTO agrees on all issues including fisheries subsidies”, The Print, https://theprint.in.
• The American Security Project.Principles in Action – Economic Diplomacy as the New Face of American Global Leadership. https://www. americansecurityproject.org.
• Ani (04/01/2022), “South Korea exports post $644.5 billion, hitting all-time high in 2021”, Business Standard, https://www.businessstandard.com/article/international/south-koreaexports-post-644-5-billion-hitting-all-time-highin-2021-122010400274_1.html.
• Khánh Vân (13/12/2021), “Hàn Quốc coi Việt Nam là trọng tâm trong chính sách hướng Nam mới” VietnamPlus, https://www.vietnamplus.vn/han-quoccoi-viet-nam-la-trong-tam-trong-chinh-sach-huongnam-moi/760654.vnp.
• Nguyễn Thị Chinh & cộng sự, “Đánh giá tác động của dịch Covid–19 đến kinh tế thế giới và Việt Nam”, 2022, Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, https:// mof.gov.vn/webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/chitiet-tin?dDocName=MOFUCM227568
• Linh Thanh (25/05/2020), “COVID-19 đã kích động chủ nghĩa bảo hộ phát triển”, Kinh tế và Dự báo, https://kinhtevadubao.vn/covid-19-da-kich-dongchu-nghia-bao-ho-phat-trien-11060.html.
• Hoài Thu, “Giấc mơ vượt Mỹ của kinh tế Trung Quốc ngày càng xa vời?”, https://vneconomy.vn.
• Trang Linh (25/01/2022), “Kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng kỷ lục 11 năm nhờ xuất khẩu bùng nổ”, Tạp chí Kinh tế Việt Nam, https://vneconomy.vn/kinhte-han-quoc-tang-truong-ky-luc-11-nam-nho-xuatkhau-bung-no.htm.
