Tóm tắt: Năng lực số của công dân đóng vai trò quan trọng, có tính chất quyết định cho công cuộc chuyển đổi số của một Quốc gia. Nghiên cứu này nhằm khám phá các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực số (NLS) của người lao động trong khu vực tài chính và các khu vực khác ở Việt Nam. Dữ liệu cho phân tích thu được từ 979 người trả lời (272 người thuộc ngành tài chính và 707 người thuộc ngành phi tài chính). Kết quả phân tích nhân tố khám phá (EFA) cho thấy có 7 nhân tố tác động (có ý nghĩa thống kê) đến NLS. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy có sự khác biệt về NLS giữa nhóm lao động trong lĩnh vực tài chính và nhóm lao động trong khu vực khác. Nghiên cứu cũng phát hiện rằng có sự khác biệt về NLS giữa các nhóm học vấn (trong đó, NLS giảm dần theo các nhóm học vấn, tương ứng, từ tiến sĩ, thạc sĩ, trình độ đại học, cao đẳng và nhóm trung học phổ thông); trong khi, nghiên cứu không phát hiện có sự khác biệt về NLS trong các nhóm tuổi, hoặc giữa học sinh và các đối tượng khác. Nghiên cứu này nhằm khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến NLS của người lao động trong khu vực tài chính/ ngân hàng và các lĩnh vực khác. Trên cơ sở nghiên cứu, bài viết đề xuất một số khuyến nghị chính sách về NLS của công dân.
Từ khóa: Năng lực số (digital literacy), chuyển đổi số (digital transformation), công dân số (digital citizen);
Tài liệu học tập:
• Đảng Cộng sản Việt Nam, (2019): Nghị quyết số 52-NQ/TW, của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
• Thủ tướng Chính phủ, (2022c): Quyết định 146/ TTg, ngày 28/1/2022 phê duyệt Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
• Thủ tướng Chính phủ, (2022d): Quyết định số 411/QĐ-TTg, ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
• Thủ tướng Chính phủ, (2020c): Quyết định số 749/QĐ-TTg, ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
• Thủ tướng Chính phủ, (2022a): Chỉ thị số 02 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển chỉnh phủ điện tử hướng tới chính phủ số, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.
• Ala-Mutka, K. (2011). Mapping Digital Competence: Towards a Conceptual Understanding.
• Barlow-Jones, G., & Van der Westhuizen, D. (2011). The Role of Digital Literacy in the Academic Performance of First-Year Students in an Information Technology Course.
• EU. (2022). DigComp 2.2: The Digital Competence Framework for Citizens With new examples of knowledge, skills and attitudes. Retrieved from Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Kusumastuti, A., & Nuryani, A. (2020). Digital Literacy Levels in ASEAN (Comparative Study on ASEAN Countries).
• Morgan, P., Huang, B., & Trinh, L. (2019). The Need to Promote Digital Financial Literacy for the Digital Age. In.
• Prete, A. L. (2021). Digital and financial literacy as determinants of digital payments and personal finance.
• PwC. (2021). Báo cáo mức độ sẵn sàng về kỹ năng số Việt Nam.
• Spires, H. A., & Bartlett, M. E. (2012). Digital literacies and learning: Designing a path forward.
• UNICEF. (2019). Digital literacy for children: exploring definitions and frameworks
• WB. (2020). Digital Skills: Frameworks and Programs. Retrieved from Internet: www.worldbank. org .