Tóm tắt: Sàn giao dịch thương mại điện tử (GDTMĐT) là công cụ hỗ trợ vô cùng hiệu quả với người tiêu dùng cho nhu cầu mua sắm trực tuyến, theo đó, bên mua và bán kết nối với nhau mà không phải lo lắng về khoảng cách, chi phí đi lại,… Mặc dù vậy, thương mại điện tử (TMĐT) tồn tại nhiều rủi ro, khó quản lý và giám sát. Trải qua 17 năm từ khi Chính phủ ban hành văn bản pháp luật đầu tiên điều chỉnh hoạt động TMĐT, về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Điều này thể hiện trong việc quy mô thị trường TMĐT ngày càng tăng, với tốc độ tăng trưởng hơn 20%/năm, Việt Nam được xếp vào nhóm 5 quốc gia có tốc độ tăng trưởng TMÐT hàng đầu thế giới. Bên cạnh đó, hoạt động của sàn GDTMĐT vẫn còn xuất hiện một số bất cập như rò rỉ dữ liệu, trách nhiệm của các chủ thể tham gia chưa cao,… Điều này đòi hỏi một khung pháp lý phải hoàn thiện, thống nhất, là công cụ hỗ trợ đắc lực cho hoạt động quản lý nhà nước cũng như hoạt động của các chủ thể tham gia sàn GDTMĐT. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về TMĐT nói chung và hoạt động của các chủ thể trên sàn GDTMĐT nói riêng sẽ làm cơ sở cho việc phát triển nền kinh tế nước nhà.
Từ khóa: Sàn giao dịch thương mại điện tử; thương mại điện tử, trách nhiệm chủ thể.
Tài liệu tham khảo:
- Bộ Công Thương (2018), Thông tư số 21/2018/ TT-BCT ngày 20 tháng 8 năm 2018 của Bộ Công thương sửa đổi một số điều của Thông tư số 47/2014/ TT-BCT ngày 05/12/2014 của BCT quy định về quản lý website TMĐT và Thông tư số 59/2015/TT-BCT ngày 31/12/2015 của BCT quy định về quản lý hoạt động TMĐT qua ứng dụng trên thiết bị di động, Hà Nội.
- Bộ Công Thương (2015), Thông tư số 59/2015/ TT-BCT ngày 31 tháng 12 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về quản lý hoạt động thương mại điện tử qua ứng dụng trên thiết bị di động, Hà Nội.
- Bộ Công Thương (2014), Thông tư số 47/2014/ TT-BCT ngày 05 tháng 12 năm 2014 của Bộ Công thương quy định về quản lý website thương mại điện tử, Hà Nội.
- Bộ Công Thương (2010), Thông tư số 46/2010/ TT-BCT ngày 31 tháng 12 năm 2010 của Bộ Công thương quy định về quản lý hoạt động của các website thương mại điện tử bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ, Hà Nội.
- Chandni, G. (2017), Carving the map for a protected consumer: Establishing the need for a separate legislation for E-commerce, vol 6.1 NULJ.
- Chính phủ (2021), Nghị định số 85/2021/NĐ- CP ngày 25 tháng 9 năm 2021 của sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ về thương mại điện tử, Hà Nội.
- Chính phủ (2020), Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26 tháng 8 năm 2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Hà Nội.
- Chính phủ (2018), Nghị định số 08/2018/ NĐ-CP ngày 15 tháng 01 năm 2018 sửa đổi một số Nghị định liên quan đến Điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương, Hà Nội.
- Chính phủ (2006), Nghị định số 57/2006/NĐ- CP ngày 09 tháng 6 năm 2006 của Chính phủ về thương mại điện tử, Hà Nội.
- Nguyễn Văn Cương (2020), Thực trạng pháp luật về bảo vệ thông tin cá nhân ở Việt Nam hiện nay và hướng hoàn thiện, Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp, số 15, tr.415-445.
- Dhanya, KA (2015), Consumer protection in the E-commerce Era. International Journal of Legal Research, No. 3/2015.
- Graham Greenleaf (2014), Vietnam’s 2013 E-Commerce Decree Consolidates Data Privacy Protections, UNSW Law Research Paper No. 13/2014, Available at SSRN.
- Nguyễn Thị Thu Hằng (2019), Bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng khi giao dịch trên website thương mại điện tử, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 3, trang 36-42.
- Heejin Kim (2019), Globalization and regulatory change: The interplay of laws and technologies in E-commerce in Southeast Asia, Published by Elsevier.
- Heejin Kim, Globalization and regulatory change (2019), Theinterplay of lawsandtechnologies in E-commerce in Southeast Asia, Published by Elsevier.
- Kathy Nguyễn, Đầu tư và thành lập công ty thương mại điện tử tại Anh hấp dẫn, vì sao?, https://thanhnien.vn/dau-tu-va-thanh-lap-cong- ty-thuong-mai- dien-tu-tai- anh-hap- dan-vi- sao-1851075481.htm, truy cập ngày 20/02/2023.
- Trương Thị Linh (2015), Pháp luật về quản lý hoạt động của website thương mại điện tử, luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội.
- Quốc hội (2016), Luật Công nghệ thông tin năm 2006, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội.
- Quốc hội (2015), Luật Thương mại, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội.
- Quốc hội (2010), Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội.
- Quốc hội (2005), Luật Giao dịch điện tử, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội.
- Trịnh Thị Thu Thảo (2015), Pháp luật về giao kết và thực hiện hợp đồng trên website TMĐT ở Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội.
- Thủ tướng Chính phủ (2020), Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15 tháng 5 năm 2020 của Thủtướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2021-2025, Hà Nội.
- Trường Đại học Luật Hà Nội (2018), Giáo trình lý luận chung nhà nước và pháp luật, Nhà xuất bản Tư Pháp, Hà Nội.
- Trung Quốc (2018), Luật Thương mại điện tử Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.
- The Online Intermediation Services for Business Users (Amendment) (EU Exit) Regulations 2020,
- Vương Quốc Anh (2020), Quy định về Dịch vụ trung gian trực tuyến.