Tóm tắt: Lịch sử tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước cho thấy phạm vi thực hiện quyền lực nhà nước được thể hiện ở ba loại quyền: quyền lập pháp, quyền hành pháp và quyền tư pháp. Nội dung cơ bản của quyền tư pháp là hoạt động xét xử do Toà án thực hiện.
Tính tất yếu của việc thực hiện chức năng xét xử của Toà án đã được thể hiện ngay từ thời kỳ cổ Hy Lạp, La Mã với quan niệm rằng: ở đâu có pháp luật, thì ở đó phải có một hệ thống bảo đảm cho pháp luật được thi hành một cách nghiêm chỉnh. Sự bảo đảm đó chính là cơ quan trong bộ máy nhà nước có chức năng xét xử – Toà án. Tuy nhiên, ở mỗi kiểu Nhà nước với chế độ chính trị khác nhau, bộ máy Nhà nước được tổ chức khác nhau thì vị trí, vai trò của Toà án cũng có khác nhau. Trên cơ sở phân tích vị trí, vai trò của Tòa án, bài viết nêu rõ ý nghĩa và nguyên tắc độc lập xét xử của Toà án.
Từ khóa: Tòa án, pháp luật, độc lập xét xử, vai trò, nguyên tắc
Tài liệu tham khảo
1 Tinh thần pháp luật – Montesquieur, NXB Giáo dục, Hà Nội 1996, trang 81.
2 Nguyễn Đăng Dung, Luật Hiến pháp đối chiếu, NXB thành phố Hồ Chí Minh, 2001, trang 250.
3 Hiến pháp Việt Nam (năm 1946, 1959, 1980, 1992), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995.
4 Pháp luật trong cuộc sống của chúng ta, NXB Pháp lý 1986, trang 170.
5 Khắc phục tham nhũng tư pháp trong khi phải đảm bảo độc lập tư pháp, Tạp chí Toà án nhân dân số 8 – 4/2006.